De School

Bamti- Bhandar is een klein dorpje in het district Ramechhap. Het ligt op de route van Kathmandu naar Mount Everest, op een hoogte van 1900 m. Hier heeft de Bright HorizonTrust in 2001 een school gebouwd bij het bestaande huis van de heer Ang Tsering Lama en zijn vrouw Ang Khandi Lama. Zij hadden hun huis toen al verbouwd tot tehuis voor kinderen die geen thuis hadden of van heel ver moesten komen om naar school te kunnen. Ze stelden ook hun land beschikbaar voor het bouwen van de school, en veel ruimte waar de kinderen buiten kunnen spelen. Intussen zijn er meer nieuwe gebouwen op dit land bijgebouwd.

De Sherpa School is opgericht in 2001 en 11 jaar later maken er zo’n 250 kinderen gebruik van. De meesten van hen zijn dagscholieren, die elke dag te voet op en neer komen. Zij wonen thuis of bij familie die in de buurt woont, maar krijgen op school behalve onderwijs ook medische zorg en een warme maaltijd. In het tehuis wonen ca. 60 kinderen die geen thuis meer hebben of die van te ver zouden moeten komen. Alle kinderen krijgen schooluniformen, schoolbenodigdheden,  een warme maaltijd tussen de middag en thee met iets hartigs na school.

Het onderwijs én het dagelijks verblijf op de Sherpa School – of dat nu alleen overdag of voor dag-en-nacht is – wordt de kinderen geheel gratis geboden. Dit geldt eveneens voor een schooluniform met goede schoenen, schoolbenodigdheden en een schooltas.

Het onderwijs en de faciliteiten van de Sherpa School kunnen zich meten met die van de betere privéscholen en zie hier het dilemma. Van de ene kant willen we zoveel mogelijk kinderen een kans geven, anderzijds moet er wel een minimale standaard geboden worden die hoger ligt dan die van overheidsscholen. Dit kan bereikt worden doordat er geen winstoogmerk is en doordat de school door stichtingen uit verschillende landen structureel ondersteund wordt.

Een thuis

In de woonvertrekken en de keuken hangt een huiselijke sfeer, waardoor de kinderen het gevoel krijgen bij de familie Lama thuis te zijn. Vooral voor nieuwe kinderen die pas gekomen zijn is dit fijn. Ze mogen in de keuken komen om mee te helpen of om zich te warmen bij het vuur onder de kookpotten en ze krijgen wat extra aandacht als ze die nodig hebben. De verzorgende staf en de leraren wonen ook op het complex.

Het complex in Bamti bestaat uit het schoolgebouw, een jongenshuis, een meisjeshuis, een ruime eetzaal/ auditorium, een keuken en kleinere bijgebouwen. Rondom liggen speelpleinen, en een grote speelweide, een moestuin, kassen voor groenten, een thee-aanplant en een boomgaard.

De kinderen

Elk jaar worden er weer veel kinderen aangemeld voor de Sherpa School. De selectiecommissie moet dan de moeilijke keuze maken van welke kinderen de situatie het schrijnendst is. Leidraad is dat in principe maar één kind uit een gezin wordt toegelaten, omdat daarmee het hele gezin profiteert van de ondersteuning.

Nepal is een land waar etniciteit, sekse, religie en kaste nog altijd belangrijk zijn voor de kansen die kinderen krijgen in het leven. Voor de school is het een uitdaging om hier tegenwicht aan te bieden, en juist oog te hebben voor kinderen uit achtergestelde groepen.

De deelname van meisjes in het onderwijs is nog steeds lager dan die van jongens, ondanks verbeteringen in de afgelopen 20 jaar. Het kastensysteem dat van oudsher bestaat is ook in de huidige maatschappij nog steeds van invloed, en met name voelbaar voor de Dalits, de zogenaamde “onaanraakbaren”. Nepal telt bijna 60 (!) verschillende etnische groepen, waaronder de Sherpa’s. Velen hebben een eigen taal en zelfs een eigen schrift. Kleine kinderen uit afgelegen gebieden zijn gewend hun eigen taal te spreken, maar het Nepalees is nieuw voor hen. Dit bemoeilijkt de weg naar school.

In de laatste jaren zijn er op de school meerdere kinderen toegelaten van wie de familie getroffen is door het conflict tussen de regering en de Maoïstische rebellen. Dit is al jaren aan de gang, maar woedde het felst in de jaren ’01 tot ’10. Door dit conflict zijn nóg meer kinderen, verlaten, ontheemd of wees geworden.

Onderwijs

Het onderwijs dat de Nepalese overheid biedt is in principe gratis voor alle kinderen. Helaas is de kwaliteit navenant: grote klassen, weinig lesmaterialen en veelal slechte, nauwelijks onderhouden gebouwen. Schooluniformen en –benodigdheden moeten ouders zelf bekostigen, maar voor de armste kinderen is dat niet mogelijk. Ouders die het kunnen betalen kiezen daarom het liefst voor privéscholen, waar betere leraren zijn, die beter betaald worden, en ook veel betere voorzieningen. Deze privéscholen doen goede zaken, maar zijn voor de meeste leerlingen niet te betalen. Bovendien zijn deze scholen er alleen in de grote steden en nauwelijks in de afgelegen berggebieden.

Op de Sherpa School krijgen kinderen les vanaf peuterleeftijd (nursery) via de kleuterschool (Kindergarten) tot en met de laatste klas 5 van de lagere school. Daarna leren ze verder op de lokale overheids-middelbare school, maar blijft de Sherpa School ze ondersteunen. Ook kunnen ze in het tehuis blijven wonen als dat nodig is. Dankzij de inmiddels opgerichte “Sherpa Welfare & Development Trust” mogen de drie besten van klas 5 voor het volgen van middelbaar onderwijs door naar de Bright Horizon School in Kathmandu, waar ze niet voor de andere leerlingen onder doen.

Op school wordt les gegeven in het Engels, en de leerlingen krijgen: Engels, Nepalees, rekenen, natuurwetenschappen (science) , aardrijkskunde en geschiedenis (social studies). Daarnaast kunnen oudere leerlingen ook onderricht krijgen in timmeren, kleermaken en landbouw. Dankzij een grote gift van een Nederlandse donateur is er sinds enkele jaren een computercentrum waar leerlingen, leraren, en ook jongeren uit het dorp, cursussen kunnen volgen.